Verdeeld Afrika
Etniciteit, conflict en de grenzen van de staat
Jan Abbink & Andre van Dokkum (redactie)
AMB Diemen 2008
(ISBN 97890 79700 08 0, 232 pp., kaarten + index, paperback., € 19,50)
— ¶
Dit boek behandelt de veelbesproken kwestie van grenzen en collectieveidentiteiten in Afrika en hun rol bij het ontstaan van conflicten. Veel van de hedendaagse strubbelingen en oorlogen op het continent lijken te gaan over 'grenzen' van één of andere aard: politieke, etnische, taalkundige, geografische,regionale, oude of nieuwe, reële dan wel ingebeelde. Dit geldt zowel voor externe, fysieke grenzen tussen landen als interne grenzen tussen regio's of etnische en taalgroepen, die al gauw hun 'rechten' binnen de bestaande staten vertrapt zien en daar een politiek punt van maken.
Iedereen leert op school dat de koloniale grenzen die daar aan het einde van de 19e eeuw tot stand kwamen 'willekeurig' waren en dat ze 'dwars door etnische groepen en stammen heen sneden'. Tot op zekere hoogte is dat waar, hoewel veel nieuwe grenzen van koloniale rijken van bv. de Fransen en Engelsen juist veel groepen die voordien relatief weinig met elkaar te maken hadden met elkaar samenbrachten in een nieuwe staatkundige eenheid en zo schaalvergroting en intensivering van contacten teweeg brachten. Maar de vraag is wat de nieuwe grenzen nu betekenden.
De bijdragen in deze bundel over gebieden in west-, oost- en zuidelijk-Afrika leggen de basis voor een beter begrip van de vaak tumultueuze ontwikkelingen in dit fascinerend werelddeel.
-
Jan Abbink is senior onderzoeker en leider van de themagroep 'Social Movements and Political Culture' bij het Afrika-Studiecentrum (ASC) te Leiden en bijzonder hoogleraar African Ethnic Studies aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. André van Dokkum is wetenschappelijk assistent bij het Afrika-Studiecentrum (ASC) te Leiden en onderzoeker bij de Stichting voor Theoretisch Onderzoek in de Antropologie, en was de afgelopen drie jaar verbonden aan het Graduate Journal of Social Science
— ¶
Inhoudsopgave
deel 1 Inleiding: de controversen over staat, identiteit en grenzen in Afrika
* Verdeeld Afrika: Etniciteit, conflict en de grenzen van de staat
Jan Abbink, Rijk van Dijk & Andre van Dokkum
* Scheidslijnen van identiteit en conflictgrenzen: De Afrikaanse ervaring
Ali A. Mazrui
deel 2 Binnenstatelijke ontwikkelingen
* Zichtbare en onzichtbare verschillen: De Somalische paradox
Ioan M. Lewis
* De Engelstalige minderheid en federalisme in Kameroen
Piet Konings
* Mali: de gevaren van decentralisatie
Han van Dijk & Gerti Hesseling
* Eén Namibië, één natie? Grenzen, regio’s, identiteiten en de staat: de Caprivistrook
Henning Melber
deel 3Multi-etniciteit en conflict
* Rwanda vijftien jaar na de volkerenmoord: Naar een nieuw samenlevingscontract?
Saskia Van Hoyweghen
* Grenzen aan etniciteit?Nomadische veehouders in de Sahel en de beperking van ruimte
Mirjam de Bruijn
* Federaal Ethiopië: Etniciteit, grenzen en de productie van conflict
Jan Abbink
Bibliografie
Over de auteurs
Index
Afbeeldingen
- Afb. 1 Kaart van Afrika
- Afb. 2 Nationale genealogie van Somali clanfamilies:legendarische Arabische afstamming
- Afb. 3 Somalische clanfamilies in Somalie en buurlanden
- Afb. 4 Kameroen
- Afb. 5 Mali
- Afb. 6 De Caprivistrook in Namibie
- Afb. 7 Rwanda, Burundi en buurlanden
- Afb. 8 Mali, Niger en Burkina Faso
- Afb. 9 Indeling van Ethiopie in regio’s voor en na 1992
